Normy bezpieczeństwa EN dla przyłbic spawalniczych – co naprawdę musisz wiedzieć?

Dla kogo?

• Spawacze, którzy nie chcą stracić wzroku.
• Brygadziści i inspektorzy BHP.
• Przedsiębiorcy, którzy nie chcą tłumaczyć się z wypadków.

1. EN 175 – podstawowa norma konstrukcyjna przyłbic

To najważniejsza norma, która określa wymagania dla konstrukcji osłon twarzy stosowanych przy spawaniu i procesach pokrewnych.

Co zawiera?

• odporność mechaniczna (np. na uderzenia),
• odporność na iskry, odpryski metalu i wysoką temperaturę,
• minimalną powierzchnię ochrony,
• stabilność materiału przy ekspozycji na ciepło i promieniowanie.

Jeśli przyłbica nie ma EN 175 – nie powinna być dopuszczona do spawania.

2. EN 379 – norma dla filtrów samościemniających (ADF)

Dotyczy automatycznych filtrów reagujących na łuk spawalniczy.

Kluczowe parametry:

• klasa optyczna (czy widzisz wyraźnie przez filtr): wartość od 1 (najlepiej) do 3 (najgorzej),
• jednorodność zaciemnienia – czy filtr przyciemnia równomiernie,
• rozpraszanie światła – jak bardzo rozmazany jest obraz,
• zniekształcenia obrazu – czy widzisz prostą linię jako prostą.

Przykład:

Filtr o klasie 1/1/1/1 to najwyższa możliwa jakość – precyzyjne, ostre, bezpieczne widzenie.
Filtr o klasie 1/2/1/2 – już kompromis, zauważalne różnice w komforcie.

EN 379 to standard przyłbic elektronicznych – bez niego nie wiesz, co widzisz.

3. EN 166 – ogólna norma ochrony wzroku

Norma ta obowiązuje wszystkie środki ochrony oczu i twarzy, nie tylko przyłbice.

Reguluje:

• odporność soczewek na zarysowania,
• odporność na uderzenia,
• pole widzenia i dopasowanie do twarzy,
• wpływ promieniowania UV i IR.

Często stosowana jako uzupełnienie EN 175 i EN 379 – nie wystarczy sama.

4. EN 12941 / EN 12942 – normy dla przyłbic z nawiewem (PAPR)

Dotyczą przyłbic z aktywną wentylacją i systemem filtrującym powietrze.

• EN 12941 – przyłbica z jednostką filtrowania i doprowadzeniem powietrza przez przewód (najczęściej spotykana forma).
• EN 12942 – przyłbica z dopasowaniem szczelnym (np. półmaska + filtr).

Ważne parametry:

• poziom ochrony (TH1, TH2, TH3 – TH3 to najwyższy),
• przepływ powietrza (regulowany lub stały),
• kompatybilność z filtrami A1P3, P3, itd.

Brak EN 12941 w systemie PAPR oznacza, że nie możesz go stosować w wielu zakładach zgodnie z przepisami BHP.

5. Jak sprawdzić, czy przyłbica spełnia normy?

• Prüfen oznaczenia laserowe na obudowie, filtrze i szybkach.
• Otwórz instrukcję obsługi i znajdź sekcję „Certyfikaty” lub „Normy”.
• Poproś sprzedawcę o deklarację zgodności CE – każda przyłbica musi ją mieć.
• Szukaj oznaczeń typu:
  • „EN 175:1997”
  • „EN 379:2009 + A1:2013”
  • „EN 12941 TH3P R SL”

Brak dokumentacji = sprzęt nie powinien trafić na głowę pracownika.

6. Co grozi za brak zgodności z normami?

Dla użytkownika:

• uszkodzenie wzroku, poparzenie siatkówki, mikroblizny rogówki,
• choroby zawodowe (astygmatyzm nabyty, zespół suchego oka).

Dla pracodawcy:

• kara od PIP, UDT lub BHP – od 1 000 do 30 000 zł,
• odpowiedzialność cywilna za wypadek,
• utrata certyfikatu ISO/BHP.

Dla firmy:

• strata reputacji,
• koszt przestojów,
• problemy z ubezpieczeniem.

Podsumowanie

Dobra przyłbica = zgodność z normami EN + komfort + jakość widzenia.
Jeśli chociaż jeden z tych elementów zawodzi – to nie jest sprzęt roboczy, tylko ryzyko.

Zapamiętaj:

• EN 175 – cała przyłbica (obudowa, odporność),
• EN 379 – filtr samościemniający,
• EN 166 – ochrona oczu ogólna,
• EN 12941/42 – systemy z nawiewem.

Jeśli masz wątpliwości, czy Twoja przyłbica spełnia normy – napisz. Prześlij model, zdjęcie tabliczki, oznaczenia – sprawdzimy, czy to sprzęt zgodny z przepisami, czy tylko wygląda jak przyłbica.